Wetenschappelijk onderzoek zorgt voor nieuwe inzichten in de samen beslissen-methode

Geplaatst op

De samen beslissen-methode (SDM, shared decision making) is ontwikkeld om patiënten goed geïnformeerd te laten meebeslissen over hun behandeling. Door herstelscenario’s te visualiseren en informatie op maat aan te bieden, kan SDM nog beter worden ingezet. Geert van der Sluis,  programmamanager Onderzoek en Innovatie, en Richard Bimmel, Orthopedisch chirurg, beiden van ziekenhuis Nij Smellinghe, komen tot deze conclusie na hun wetenschappelijk onderzoek naar knieoperaties waarbij SDM werd ingezet. Zij deden dit onderzoek samen met de universiteiten van Maastricht en Nijmegen.

Hoe kan de samen beslissen-methode nog beter worden ingezet?

Het wetenschappelijk onderzoek heeft een schat aan informatie opgeleverd over hoe SDM nog beter kan worden ingezet. Zo hebben patiënten niet zoveel aan cijfers, zoals de kans op succes of de kans op complicaties bij een knieoperatie. Het is beter om zoiets te visualiseren. En om die visualisatie op maat te maken. Bijvoorbeeld door activiteiten te verbeelden die de patiënt wel of niet kan doen na de operatie.

Ook belangrijk zijn de informatiebronnen van een patiënt, anders dan de zorgverlener. Heeft een kennis bijvoorbeeld ook zo’n operatie ondergaan en waren de ervaringen positief? Dan is de kans groot dat de patiënt deze operatie ook wil. Verder maakt het uit of een patiënt angst heeft voor de operatie. En of hij ervaring heeft met andere ingrepen en eventuele pijn of een belemmering in het functioneren erna.

Iets wat ook opviel bij het onderzoek: het helpt als zorgverleners nadrukkelijk informatie inwinnen over afkomst, milieu en cultuur van een patiënt. Die factoren bepalen voor sommige patiënten namelijk mede de keuze voor het al dan niet ondergaan van een operatie. Bijvoorbeeld: in sommige culturen hoort lichamelijk ongemak nu eenmaal bij het ouder worden. Mensen uit die culturen zullen eerder kijken naar andere manieren van behandeling dan een operatie, bijvoorbeeld speciale oefeningen of aanpassingen in huis.

Verantwoordelijkheid ligt ook bij patiënt

De oplossing ligt niet alleen aan de kant van de zorgverlener. Een patiënt heeft zelf ook een groot aandeel in het nemen van de juiste beslissing. Dat betekent dat ze goed naar zichzelf en de eigen wensen en voorkeuren moeten kijken. Om het maar even plat te zeggen: waarom hebben mensen wel een enorme waslijst aan wensen en eisen als ze een auto gaan kopen, en zijn ze minder kritisch of weten ze minder goed wat ze willen of nodig hebben als het aankomt op de eigen gezondheid? Als zorgverlener moeten wij onze patiënten hier natuurlijk wel bij helpen. Dat kan met veel meer en betere informatie vooraf, die ook nog op maat is gemaakt voor die ene patiënt.

De samen beslissen-methode binnen Nij Smellinghe

Geert en Richard werken nu aan manieren om de samen beslissen-methode toe te passen binnen de polikliniek Orthopedie van Nij Smellinghe. Zo krijgen patiënten die in aanmerking komen voor een knieprothese tijdens een voorbereidend gesprek een aantal herstelscenario’s te zien. Die herstelscenario’s gaan uit van de persoonlijke situatie van de patiënt en laten, kort door de bocht, met een taartdiagram zien wat de kans is op snel, normaal of langzaam herstel. Het gaat hierbij om dingen die je zelfstandig moet kunnen zodat je het ziekenhuis kunt verlaten. Zoals in en uit bed gaan, traplopen en opstaan uit een stoel. Daarnaast wordt besproken wat een patiënt vóór de operatie zelf kan doen om het herstel erna sneller te laten gaan. Ook dat wordt getoond in het taartdiagram. Patiënten geven aan dat zij door het taartdiagram heel duidelijk zien hoe hun herstel kan gaan en dat ze begrijpen dat het kan meevallen, maar ook tegenvallen. De onderzoeksresultaten helpen bij het opstellen van een visie over de samen beslissen-methode binnen Nij Smellinghe. De komende tijd gaan Geert en Richard hiermee aan de slag, samen met collega’s en patiëntvertegenwoordigers van Nij Smellinghe.

Meer informatie over het onderzoek?

Het wetenschappelijk onderzoek ‘Current Status and Future Prospects for Shared Decision Making before and after Total Knee Replacement Surgery—A Scoping Review’ is afgerond op 18 december 2020 en gepubliceerd op 14 januari 2021 in het International Journal of Environmental Research and Public Health. U kunt het hele onderzoek downloaden.

Laatste nieuws