Deze folder geeft informatie over de oorzaken, het behandelen en het voorkomen van Erysipelas. Dit wordt ook wel wondroos of belroos genoemd.
Wat is wondroos en hoe ontstaat het?
Wondroos (=erysipelas) is een acute infectie van de oppervlakkige huidlaag door een bacterie (streptococ). Vaak is er sprake van een wondje of andere beschadiging van de huid. Hierdoor kunnen bacteriën eenvoudig in het weefsel komen. Dit kan een gewoon wondje zijn, een (voet)schimmelinfectie of een splinter. Zelfs een wondje dat met het blote oog niet zichtbaar is kan een manier zijn waardoor een bacterie het lichaam binnen kan komen.
Als er lokale stoornissen zijn in de circulatie van lymfevocht is er een vergroot risico op het ontwikkelen van erysipelas. Deze stoornis kan bijvoorbeeld na operaties optreden.
Lokalisatie
Erysipelas kan in alle huidgebieden ontstaan, maar het treedt het meest op aan de benen, de armen en het gezicht. Erysipelas kan ook optreden op plaatsen van grote, verse operatielittekens.
Hoe ziet erysipelas eruit?
Er is sprake van een fel rode huid, die gezwollen, pijnlijk en warm is. De aangedane huid is bovendien scherp afgegrensd van de normale huid. De patiënt krijgt binnen enkele uren koorts en rillingen. Vaak ontstaat een á twee dagen voor de wondroos algemene malaise, moeheid of een lusteloos gevoel.
Ook bij kinderen kan wondroos ontstaan. Soms kort na de geboorte in de navelwond maar ook aan het been. Wondroos is vooral bij kinderen gevaarlijk. Wanneer er op tijd behandeld wordt, kunnen complicaties voorkomen worden.
Hoe stelt een arts vast dat er sprake is van wondroos?
Patiënten met erysipelas zijn ziek. Ze hebben koorts, koude rillingen, een ziek gevoel en geven soms over. Vooral bij patiënten met lymfoedeem kan dit zeer snel ontstaan. De patiënt voelt de wondroos ‘aankomen’, omdat de patiënt wel eens eerder wondroos heeft gehad. Hoe eerder de antibiotische behandeling begint, des te sneller is het weer over.
Lymfoedeempatiënten en wondroos
Wondroos komt regelmatig voor bij lymfoedeempatiënten. Wondroos moet zoveel mogelijk worden voorkomen, omdat dit het oedeem kan vergroten. Door de ontsteking is er een kans dat de lymfevaten verder beschadigd worden. Hierdoor is er kans op oedeem of verergering van het bestaande oedeem.
Behandeling van wondroos
Wanneer vastgesteld is dat er sprake is van wondroos wordt er behandeld met antibiotica. Soms is ziekenhuisopname noodzakelijk totdat de koorts en de roodheid van de huid verdwenen zijn. Zodra de koorts weg is, moet er een goede lokale behandeling plaatsvinden. Deze moet uit goede compressietherapie bestaan. In tweede instantie kan manuele lymfemassage worden toegepast. Als de zwelling weg is, moet een goede therapeutisch elastische kous worden aangemeten en gedragen.
Belangrijk bij lymfoedeempatiënten is te proberen om zo snel mogelijk de omvangmaten van vóór de infectie te krijgen. Verder zijn goede antibacteriële maatregelen zoals ontsmettende zeep en goede huidverzorging belangrijk.
Tips en adviezen ter voorkoming van wondroos
- Draag handschoenen bij vuil huishoudelijk werk en tuinieren;
- Probeer insectenbeten te voorkomen, krab ze niet open, gebruik eventueel een insectenwerend middel;
- Draag altijd goede schoenen;
- Zorg voor goede huid- en nagelverzorging, goede hygiëne. Regelmatig invetten voorkomt een ruwe, droge huid en kloofjes;
- Gebruik bij ontharen een crème in plaats van een scheermesje;
- Als er onverhoopt toch een wondje ontstaat, ontsmet dit dan met een desinfecterend middel, controleer dagelijks de huid, de tenen en de ruimtes tussen de tenen.
- Bovenstaande tips en adviezen geven geen garantie dat er geen erysipelas ontstaat. Maar u verkleint hiermee wel het risico van ontstaan van erysipelas.
Wondroos en besmetting
De kans dat iemand met wondroos (erysipelas) iemand anders besmet is uiterst gering. Wondroos wordt veroorzaakt door een bepaalde bacterie (van de Streptococcus groep). Deze komt veel voor en is niet direct besmettelijk. Behalve als je er gevoelig voor bent of minder (lokale) weerstand hebt.
Soms komt het ook voor dat wondroos gecompliceerd wordt met een bijkomende bacterie, die wel besmettelijk is (bijvoorbeeld Stafylococus Aureus). Om die reden worden patiënten met wondroos ook nooit naast een geopereerde patiënt verpleegd.
Uit recent onderzoek blijkt dat patiënten die 'zomaar' wondroos krijgen, er in bijna 80% van de gevallen sprake is van een lymfvat functie stoornis. Dit betekent dat deze mensen een grote kans hebben dat het been dik blijft of dat zich binnen 2 jaar weer wondroos voordoet. Uw arts bespreekt dit met u en doet eventueel aanvullend lymfscintigrafie onderzoek. Dit is een lymfvat onderzoek. Omdat lymfvaten bij wondroos zijn betrokken, is een nabehandeling met een goede steunkous voor minimaal 3 maanden erg belangrijk.
Vragen?
Heeft u verdere vragen of wilt u meer informatie, neem dan contact op met de polikliniek dermatologie, telefoonnummer 0512 588 801 (op werkdagen van 8.30 tot 16.30 uur).
Download PDF