Spring naar inhoud

Fumaarzuurbehandeling bij psoriasis vulgaris en varianten

In overleg met uw behandelend dermatoloog heeft u besloten Fumaarzuur te gaan gebruiken voor de behandeling van psoriasis. De echte oorzaak van psoriasis vulgaris is wetenschappelijk nog niet
aangetoond. Over de oorzaak bestaan verschillende ideeën. Een ervan is dat het te maken heeft met een verstoring in de eiwitopbouw. Fumaarzuur is een stof die nauw bij de eiwitproductie is betrokken. De verstoring in de eiwitopbouw kan met behulp van fumaarzuur opgeheven worden. Fumaarzuur werd in 1959 voor het eerst in Duitsland toegepast bij psoriasis.

Op dit moment wordt Fumaarzuur in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland erg veel gebruikt. In Nederland is het gebruik van dit middel erg beperkt omdat het niet geregistreerd is en er helaas weinig dermatologen ervaring mee hebben. Fumaarzuur is onder meer bekend als Fumaraat, Psorinovo, Fumaderm en Dimethylfumaarzuur.

Werking


Fumaarzuurtabletten werken met name op de celdeling van de huidcellen en op de ontstekingen in de huid. Fumaarzuur wordt na opname in de darm via de citroenzuurcyclus afgebroken tot water en koolzuur.
Door dit effect wordt de versnelde groei van de psoriasis huid genormaliseerd.

Voor welke patiënt?


Niet alle psoriasispatiënten komen in aanmerking voor deze therapie. De minimumleeftijd voor de fumaarzuurtherapie is 17 jaar. Patiënten die last hebben van maagdarmproblemen, nier- en leverziekten, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk of zwanger zijn en/of borstvoeding geven, moeten vooraf overleggen
met de behandelend arts of Fumaarzuur kan worden voorgeschreven. Fumaarzuur is niet altijd met andere geneesmiddelen te combineren. Dit kan problemen geven. Als u ook andere geneesmiddelen moet innemen, moeten de tijdstippen van inname zo ver mogelijk uit elkaar liggen om eventuele interactie
te voorkomen.


Vrouwen die orale anticonceptie gebruiken (‘de pil’), moeten in de aanvangsfase van de Fumaarzuurtherapie aanvullende anticonceptiemaatregelen nemen als ze braken of last hebben van diarree.

Wijze van toepassing


De Fumaarzuurdosering wordt, om het lichaam te laten wennen, langzaam opgebouwd tot de maximaal gewenste dosering. U krijgt hiervoor een speciaal doseringschema van uw dermatoloog. De tabletten moeten altijd heel worden ingenomen met water, zonder kauwen of doorbreken en bij voorkeur een half uur voor de maaltijd. Als dit niet mogelijk is, moeten de tabletten minimaal 2 uur na de maaltijd worden ingenomen. Als de psoriasisverschijnselen vrijwel verdwenen zijn, wordt de dosering langzaam afgebouwd.

Hoe effectief is Fumaarzuurtherapie?


Fumaarzuur is geen wondermiddel. Maar het is wel de moeite waard om te zien of het voor u effectief kan zijn. Fumaarzuur kan het beste worden voorgeschreven aan mensen die geen andere medicijnen gebruiken, om ongewenste bijwerkingen te voorkomen. Of dit in uw geval ook zo is, bespreekt uw arts met u.
Het middel werkt bij 30% van de patiënten goed en kan

zorgen dat (bijna) alle plekken weg zijn. Zolang het middel wordt gebruikt en de controles goed zijn, kan het middel vele jaren (soms wel 10 jaar) achtereen worden gebruikt. Bij 40% van de mensen zijn de effecten matig en moet er zalfbehandeling worden toegevoegd. In principe kan dan in overleg worden besloten of de behandeling voortgezet wordt. Bij 30% van de mensen is er geen effect en werkt de behandeling niet. In dat geval wordt na 3 maanden besloten de behandeling te staken. In overleg met uw dermatoloog wordt een andere goede behandeling geprobeerd.

Bijwerkingen


De meest voorkomende bijwerkingen zijn maagdarmklachten (misselijkheid, diarree) (60%), ‘opvliegers’ (30%) en moeheid. De opvliegers zijn soms te zien als een rode verkleuring van de huid (bovenlichaam) met een warm en prikkelend gevoel. Deze klachten houden meestal maar 10 minuten aan en ontstaan vaak enkele uren na inname van de tabletten. De klachten zijn onschuldig en verbeteren na verloop van tijd. Het zijn slechts zelden redenen om
de behandeling te staken. Ook kunnen afwijkingen in het bloed optreden.

Daarom vindt af en toe bloed- en urineonderzoek plaats. Eerst voor de behandeling, later elke maand tijdens de opbouwfase en daarna eens in de 3-6 maanden. De behandeling met Fumaarzuur mag niet gecombineerd worden met andere anti-psoriasis tabletten of met lichtbehandeling.

Zeldzame bijwerkingen


Nefrotoxiciteit, nierfunctiestoornissen met stijging van creatinine en ureum komen voor, soms ernstige en soms irreversibele nierbeschadiging met zeer hoge creatinine waarden. (Acute) tubulusnecrose is gemeld, evenals irreversibele proximale tubulaire beschadiging met proteïnurie en glucosurie. Reversibele  leverfunctiestoornissen. Lymfopenie, leukopenie en eosinofilie. Bij ernstige lymfopenie kan een infectie met het JC virus ontstaan (progressieve multifocale leuko-encefalopathie , PML).Verder zijn gemeld ernstige hoofdpijn, duizeligheid, sufheid en algehele malaise. Zeer zelden aspecifieke botpijn en een verhoging van het alkalische fosfatase. Een geval van irreversibele pancytopenie tijdens therapie met fumaarzuur is beschreven.

Bewustzijnsverklaring


Omdat Fumaarzuurtabletten in Nederland niet officieel zijn geregistreerd (wel in veel andere landen) is een zogenaamde bewustzijnsverklaring nodig. Dit houdt in dat u in volle bewustzijn tekent voor de inname van een in Nederland niet geregistreerd geneesmiddel. Op deze verklaring staat dat de patiënt goed is voorgelicht en de informatie heeft begrepen. Uw dermatoloog geeft u zo’n verklaring en die moet u ondertekenen. Deze procedure is routine voor nietgeregistreerde
geneesmiddelen.

Meer informatie nodig?


Voor meer informatie en/of vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat van de polikliniek Dermatologie, tel: (0512) 588 801 (op werkdagen van 8.30 tot 12.30 uur).

Download PDF