Pathologie

Wat is pathologie?

Wanneer bij u weefsel of een tumor is verwijderd, of een punctie of uitstrijkje is afgenomen, onderzoekt de patholoog dit materiaal. Een patholoog bekijkt cellen, weefsels en lichaamsvocht met als doel ziektes (zoals kanker) op te sporen. Op die manier kan een diagnose worden gesteld en een behandelplan worden opgesteld. De patholoog is betrokken bij het Multidisciplinair overleg (MDO) binnen het ziekenhuis waarin het behandelplan wordt besproken. Pathologen hebben vaak een eigen aandachtsgebied gericht op een bepaald orgaan (bijvoorbeeld: huid, borst, darm en long).

Wat kunt u verwachten?

Uw arts stuurt het lichaamsmateriaal naar Pathologie Friesland, het pathologie laboratorium waar het weefsel zorgvuldig wordt onderzocht en de patholoog een diagnose stelt. De uitslag hoort u altijd van uw eigen arts. Meestal duurt dit enkele dagen, in geval van spoed kan dit sneller zijn. Als aanvullend onderzoek nodig is, kan het langer dan een week duren voordat de uitslag bekend is. 

Wat doet het pathologie laboratorium?

Het laboratorium bestaat uit verschillende afdelingen, die elk een eigen taak hebben:

• Histologie Hier worden stukjes weefsel onderzocht, bijvoorbeeld na een operatie of biopt. Door het weefsel onder de microscoop te bekijken, kan de patholoog zien of er sprake is van een ziekte, zoals kanker of een ontsteking
• Cytologie Op deze afdeling worden losse cellen onderzocht, bijvoorbeeld uit urine, een uitstrijkje of een punctie. Zo kan vroegtijdig worden opgespoord of er afwijkingen zijn
• Moleculaire diagnostiek Soms is het belangrijk om tot op DNA-niveau te kijken. De afdeling moleculaire diagnostiek onderzoekt veranderingen in cellen die iets zeggen over de aard van deze cellen en welke behandeling het beste kan werken

Samenwerking met Pathologie Friesland

Soms komt een patholoog of analist van Pathologie Friesland ook naar het ziekenhuis toe. Dit doen zij onder andere voor:

• Vriescoupes Soms moet een chirurg tijdens een operatie snel weten of een stukje weefsel dat is verwijderd ziek of gezond is. Het weefsel wordt dan op het OK-complex of in het laboratorium bevroren en in hele dunne plakjes onder de microscoop bekeken. Dit heet een vriescoupe-onderzoek. De patholoog geeft nog tijdens de operatie een voorlopige uitslag, zodat de chirurg meteen weet of er bijvoorbeeld extra weefsel verwijderd moet worden
• ROSE ROSE staat voor Rapid On-Site Evaluation. Dit betekent dat een cytologisch analist meekijkt tijdens een onderzoek of punctie, bijvoorbeeld wanneer er met een naald cellen uit een orgaan worden gehaald. Zo kan direct worden gecontroleerd of er genoeg en geschikt materiaal is verzameld voor verder onderzoek. Dat voorkomt dat een patiënt opnieuw geprikt moet worden. De uitslag volgt na beoordeling op het laboratorium
• Obductie Een obductie (ook wel autopsie of lijkschouwing genoemd) is een onderzoek dat soms wordt gedaan na het overlijden van een patiënt. De patholoog bekijkt het lichaam om de oorzaak van overlijden vast te stellen en meer te leren over de ziekte. Dit gebeurt alleen met toestemming van de nabestaanden. Het doel is vaak om duidelijkheid te geven aan familie en om artsen te helpen begrijpen hoe een ziekte verlopen is, zodat de zorg in de toekomst verder verbeterd kan worden
• Multidisciplinaire overleggen (MDO) Pathologen nemen ook deel aan MDO’s in de ziekenhuizen. Een MDO bestaat uit specialisten uit verschillende vakgebieden, zoals chirurgen, radiologen, internist-oncologen en radiotherapeuten, en de patholoog levert vanuit zijn of haar expertise een belangrijke bijdrage aan het behandelplan van een patiënt

Wat gebeurt er met lichaamsmateriaal na onderzoek?

Pathologie Friesland gaat met zorg en respect om met al het onderzoeksmateriaal dat wij ontvangen. Na afloop van het onderzoek blijft er vaak materiaal over. Afhankelijk van het soort analyse wordt dit nog een bepaalde tijd bewaard. Zo kan het eventueel opnieuw gebruikt worden, bijvoorbeeld om het ziektebeloop te volgen.

Een deel van dit restmateriaal kan ook worden gebruikt voor kwaliteitscontrole of toegepast onderzoek. Dit gebeurt altijd anoniem: het materiaal is dan niet meer te herleiden tot u als persoon. Meer informatie hierover vindt u in de folder Nader gebruik lichaamsmateriaal

Heeft u bezwaar tegen het anoniem gebruik van uw lichaamsmateriaal, dan kunt u dit aangeven bij uw behandelend arts. Hij of zij noteert dit dan op het aanvraagformulier.

Wij werken volgens de landelijke richtlijn Code verantwoord omgaan met lichaamsmateriaal ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek (2015), opgesteld door de gezamenlijke medische wetenschappelijke verenigingen in overleg met patiëntenorganisaties en onafhankelijke juristen.