Pyoderma gangrenosum

  Pyoderma gangrenosum is een zeldzame huidaandoening, die gekenmerkt wordt door het ontstaan van slecht genezende, pijnlijke diepe zweren in de huid.  
-    De wond ontstaat niet door pyoderma gangrenosum.  
-    De pyoderma gangrenosum zorgt voor een verstoorde genezing.  
-    Pyoderma gangrenosum kan bij elke wond ontstaan --> bv wond na behandeling hydradenitis suppurativa, een wond na afname van een biopt of een wond door stoten etc.  
Vooral de onderbenen zijn aangedaan. Pyoderma gangrenosum kan bij iedereen voorkomen, zowel bij mannen als bij vrouwen, voornamelijk bij volwassenen, meestal tussen de 25 en 60 jaar. De aandoening wordt per definitie niet veroorzaakt door een bacteriële, virale of een schimmelinfectie en is dus niet besmettelijk. De oorzaak van pyoderma gangrenosum is onbekend. Er zijn aanwijzingen voor een stoornis van het afweersysteem. Waardoor deze stoornis ontstaat, is nog niet duidelijk. Ook wordt er wel gesproken van een auto-immuunziekte.  
 
Pyoderma gangrenosum komt in ruim 50% van de gevallen voor in combinatie met een groot aantal inwendige ziekten:  

-    Maag-darmaandoeningen (bv. ziekte van Crohn). 
-    Leveraandoeningen. 
-    Reumatische ziekten.  
-    Bloedziekten.  
-    Inwendige maligniteiten.  
-    Infecties na een huidtrauma, na een operatie of ongeval.  
-    Ziekten van de bloedvaten.  

De precieze relatie tussen pyoderma gangrenosum en deze ziekten is nog niet duidelijk. Pyoderma gangrenosum begint vaak vrij plotseling. Er ontstaan één of meerdere puskopjes, rode bultjes of bloedblaren, waarna de huid stuk gaat en snel een zweer ontstaat. Deze wordt steeds dieper en groter. De diepte van de zweer kan reiken tot aan het vetweefsel of zelfs tot aan het niveau van de spieren en pezen.  
Typisch is de opgeworpen rand die er rood tot paarsblauw uit kan zien. De wond is vaak ondermijnd en zeer pijnlijk.  
 
De wondbehandeling is conservatief, dus zonder operatief ingrijpen. Kleinere zweren worden behandeld met lokale corticosteroïden. Grotere zweren komen in aanmerking voor langdurige behandeling met afweer onderdrukkende behandelingen, zoals Ciclosporine of een Biological. De werking van Biologicals berust op beïnvloeding van (lichaamseigen) stoffen van het afweersysteem. 
 
Kenmerken van een pyoderma gangrenosum:  
 
-    Langzaam groter wordend ulcus. 
-    Opgeworpen, paarse rand, ondermijnd, week. 
-    Kan worden uitgelokt door een trauma (wondje, bloed prikken, excisie). 
-    Reageert niet op de ingestelde gebruikelijke therapie (b.v. antibiotica). 
-    Kan geassocieerd zijn met interne ziekten (maar bij 50% niet) --> goede afname van de anamnese is belangrijk.  
-    De diagnose wordt gesteld op het klinisch beeld --> bij de anamnese goed vastleggen wat je ziet met digitale fotografie en de afmetingen goed noteren.  
-    De PA kan de diagnose ondersteunen maar niet bewijzen --> een biopt (vlak naast het ulcus, in de livide rand) ter uitsluiting van andere oorzaken. 
Een biopt kan het erger maken omdat rond het biopt uitbreiding van de ulceratie kan ontstaan maar het is toch nodig. 
-    In het bloed kan een teveel aan witte bloedcellen voorkomen (waardoor gedacht wordt aan ernstige infectie). 
-    Wordt vaak niet herkend en verkeerd behandeld (necrotomie) --> het is niet verstandig om de wond veel te gaan debrideren, de wond zal hierdoor als maar groter worden.