Om bij vrouwen met borstkanker eventuele uitzaaiingen in de okselklieren op te sporen, wordt gebruik gemaakt van de schildwachtklierprocedure. De schildwachtklier wordt ook wel poortwachterklier of sentinel node genoemd.
Uitgezaaide tumorcellen uit de borst komen als eerste via de lymfevaten in de okselklieren terecht. Het is belangrijk om te weten of er uitzaaiingen in de okselklieren zitten. De aanwezigheid van uitzaaiingen in de okselklieren bepalen o.a. de nabehandeling (bestraling, chemotherapie of hormoontherapie).
Wat is een schildwachtklier?
Uitgebreid onderzoek heeft aangetoond dat uitzaaiende tumorcellen vanuit de borst eerst in één bepaalde okselklier terechtkomen, daar uitgroeien en zich vervolgens verder verspreiden. De okselklier die het dichtst bij de afwijking in de borst ligt heet de schildwachtklier.
De schildwachtklier(en) bevindt zich meestal in de oksel, maar soms naast het borstbeen.
De schildwachtklierprocedure
Om de schildwachtklier te kunnen opsporen krijgt u vóór de operatie een injectie met een radioactieve stof op de plek van de borsttumor. Behalve het prikken voelt u niets en de hoeveelheid radioactiviteit is gering en niet schadelijk. De radioactieve vloeistof volgt via de lymfebaan dezelfde weg als de eventuele uitzaaiingen en komt als eerste in de schildwachtklier. Nadat de injectie toegediend is mag u naar huis en komt u later op een afgesproken tijdstip terug voor het maken van een scan. Op de scan wordt de schildwachtklier (of klieren) zichtbaar. Vervolgens wordt de plaats van de schildwachtklier op de huid gemarkeerd met een stift. Dit vervolg van de procedure duurt ongeveer een half uur.
De opname en de operatie
Tijdens de operatie wordt een kleine hoeveelheid blauwe kleurstof in de borst gespoten op de plaats van de tumor. Deze kleurstof verspreidt zich naar de schildwachtklier. De chirurg kan de plaats van de schildwachtklier precies bepalen, doordat de schildwachtklier blauw kleurt en nog licht radioactief is. De klier wordt verwijderd. Om de schildwachtklier te kunnen weghalen is (soms) een extra sneetje nodig. Het lokaliseren en weghalen van de schildwachtklier duurt ongeveer een half uur. Daarna vindt de eigenlijke borstoperatie plaats. Wanneer er geen schildwachtklier(en) worden gevonden tijdens de operatie, dus niet via de radioactieve methode en niet via de blauwe kleurvloeistof, zullen voor de zekerheid een aantal okselklieren verwijderd worden. De verwijderde klier(en) en de tumor worden bij Pathologie Friesland in Leeuwarden door de patholoog onderzocht.
Na de operatie
Na de operatie kan uw gezicht grauw van kleur zijn, de urine en ontlasting kunnen groen gekleurd zijn. Dit komt doordat de blauwe kleurstof via de nieren en de darmen wordt uitgescheiden. Dit verdwijnt binnen 1 á 2 dagen. In uitzonderlijke gevallen kan een allergische reactie optreden. De blauwe kleurstof die tijdens de operatie wordt ingespoten kan nog lange tijd na de operatie te zien zijn rond het litteken.
Zoals bij alle operaties bestaat er altijd een kleine kans op een nabloeding of een infectie.
Ongeveer 7 werkdagen na de operatie hoort u op het spreekuur van de chirurg de uitslag van de onderzochte schildwachtklier en of de tumor in de borst ruim genoeg is verwijderd. Indien de schildwachtklier geen uitzaaiingen bevat is verdere chirurgische behandeling niet nodig en blijven de lymfklieren in de oksel behouden.
Indien de schildwachtklier een uitzaaiing bevat, dan zal in de meeste gevallen een bestraling op de oksel volgen.
De arts bespreekt in alle gevallen met u of u nog aanvullende behandeling(en) nodig heeft.
