Hidradenitis suppurativa (acne ectopica)
Hidradenitis suppurativa (HS) is een chronische huidziekte waarbij terugkerende pijnlijke ontstekingen in de lichaamsplooien ontstaan, zoals de oksels en de liezen. De ontstekingen kunnen ook op andere plaatsen voorkomen, zoals op de billen of onder de borsten. Een andere naam voor de ziekte is acne ectopica. De ontstekingen kunnen zich presenteren als grote rode, op steenpuisten lijkende bulten die zeer pijnlijk zijn. Ook abcessen (holtes gevuld met pus) en onderhuidse gangetjes (sinussen/fistels) worden vaak gezien. Over het algemeen ontstaat Hidradenitis Suppurativa pas na de puberteit maar het wordt soms ook bij kinderen gezien.
Wat er precies aan de hand is bij Hidradenitis Suppurativa en hoe het ontstaat is nog niet geheel duidelijk. Ieder mens heeft haarzakjes onder de huid liggen waaruit een haar groeit. Hidradenitis Suppurativa begint door afsluiting van de uitgang van deze haarzakjes. Deze afsluiting wordt veroorzaakt door hoornpropjes, hierdoor kunnen mee-eters ontstaan in het aangedane gebied (de medische term voor mee-eters is comedomen). Door deze afsluiting hopen huidcellen, huidschilfers, talg en bacteriën zich op in het haarzakje. Het haarzakje knapt uiteindelijk open waardoor het materiaal in de huid terecht komt. Omdat deze substantie normaal gesproken niet onder de huid aanwezig hoort te zijn, probeert het lichaam ze op te ruimen via ontstekingscellen uit het immuunsysteem. Hierdoor ontstaat de ontsteking die gepaard gaat met zwelling, roodheid en pijn en kunnen er abcessen in het aangedane gebied verschijnen. In een later stadium kan zich een gangenstelsel (fistels) onder de huid vormen die vanuit de oorspronkelijke huidcellen van het gebarsten haarzakje ontstaan. Dit gebeurt niet bij alle patiënten. Via deze fistels/sinussen kan het pus vanuit de ontsteking zich verplaatsen onder de huid en elders op de huid een weg naar buiten vinden. Ook kunnen bacteriën via deze fistels onder de huid terechtkomen, waardoor opnieuw een ontsteking kan ontstaat. Hierdoor zijn deze fistels een bron van terugkerende ontstekingen.
Hidradenitis Suppurativa kan een grote invloed op de kwaliteit van leven hebben. Patiënten kunnen veel schaamte ervaren wegens het uiterlijk van de ontstekingen en de geur die soms ontstaat door de pusvorming. Daarnaast kunnen de ontstekingen veel pijn doen. Er zijn patiënten die zich daardoor afzonderen en depressieve gevoelens ontwikkelen. Helaas is Hidradenitis Suppurativa een chronische ziekte en kan het nog niet genezen worden. Behandeling is erop gericht om bestaande ontstekingen af te laten nemen en de vorming van nieuwe ontstekingen zoveel mogelijk te voorkomen.
De behandeling
Hidradenitis Suppurativa kan op verschillende manieren behandeld worden en vaak wordt een combinatie van verschillende behandelingen toegepast:
Leefstijladviezen
- Stoppen met roken
- Afvallen
- De huid schoon houden (o.a. hibiscrub)
- Luchtige kleding dragen die niet afknelt
Medicijnen om bestaande ontstekingen te remmen en nieuwe te voorkomen
- Lokale middelen (smeersels of injecties)
- Systemische middelen (antibiotica of middelen die het immuunsysteem remmen)
Operaties om de gevormde fistels en littekens te verwijderen
.
Dit kan op verschillende manieren. In deze folder bespreken we de STEEP procedure, een succesvol toegepaste methode om Hidradenitis Suppurativa te behandelen.
STEEP procedure
Hidradenitis Suppurativa is moeilijk te behandelen. Één van de behandelmogelijkheden is de STEEP (Skin-Tissue-sparing Excision with Electrosurgical Peeling) procedure. Als er onder de huid holtes en/of gangenstelsels (sinussen) aanwezig zijn die een blijvende bron van ontstekingen zijn dan kan deze techniek worden toegepast. Bij de STEEP procedure worden de onderhuidse holtes en/of sinusgangen samen met het omliggende littekenweefsel laagje voor laagje verwijderd, tot de gezonde huid of het onderhuidse vetweefsel wordt bereikt.
Bij de STEEP procedure wordt nadat de huid verdoofd is met een sonde (een dun metalen staafje) gekeken of er gangen onder de huid lopen die in de diepte met holtes of met andere gangen in verbinding staan. De huid boven de sonde, ‘het dak’, wordt weggehaald. Het gangenstelsel wat zich daaronder bevindt wordt zichtbaar. De bodem van deze gangen wordt zoveel mogelijk intact gelaten, die vormt later de nieuwe huid. Het aanwezige littekenweefsel wordt ook verwijderd. Na de ingreep blijft de wond open. De wond zal vervolgens vanuit de randen en vanuit de stukjes bodembekleding die zijn overgebleven dichtgroeien.
Verdoving
De ingreep wordt onder lokale verdoving uitgevoerd. Er wordt gebruik gemaakt van tumescent anesthesie. Bij deze techniek wordt het verdovingsmiddel opgelost in een zoutwatervloeistof. Doordat het verdovingsmiddel verdund wordt toegediend, kunnen grote gebieden verdoofd worden. De adrenaline in de verdovingsvloeistof vernauwt de bloedvaten en beperkt het risico op bloedingen tijdens de ingreep.
Medicatie die u gebruikt
De medicatie die u gebruikt voor Hidradenitis Suppurativa of andere aandoeningen mag u in principe doorgebruiken, inclusief bloedverdunners. Stel de arts echter wel op de hoogte van de medicatie die u gebruikt.
Pijn
De pijn na de ingreep wisselt sterk per persoon. De lokale verdoving is na ongeveer 2 uur uitgewerkt. Zonodig kunt u paracetamol (maximaal 4 x per dag 1000mg) gebruiken.
Na de ingreep
Door de ingreep zult u zich niet zo fit voelen als normaal. De tumescent anesthesie beïnvloedt niet de rijvaardigheid, het is echter niet verantwoord om zelf naar huis terug te rijden. Neem daarom altijd iemand mee die u naar huis kan brengen na de ingreep.
Wondgenezing
De snelheid van wondgenezing verschilt per persoon. De duur van de wondgenezing hangt onder andere af van de grootte en de diepte van de wond(en). Daarnaast zal het bijvoorbeeld langer duren voordat de wond dicht is wanneer u rookt. Gemiddeld zal de wond in vier tot acht weken dichtgroeien.
Geadviseerd wordt om na de ingreep één tot twee weken rustig aan te doen en niet aan het werk te gaan. Dit onder meer in verband met het bevorderen van de wondgenezing.
Wondverzorging
U krijgt tijdens het bezoek aan de afdeling Dermatologie informatie over de verschillende wondverbanden die worden gebruikt na de operatie. Na de ingreep wordt de wond afgedekt met een alginaat, een soort zeewierverband (Algisite® of Kaltostat® ). Hierover komt een absorberend verband (Mepilex® schuimverband, eventueel Melolin® of een wondkussen). Na de ingreep blijft het verband zitten, de dag na de ingreep moet het verband worden verwisseld. Aangeraden wordt om dit onder de douche te doen, omdat het verband vast kan zitten en het onder de douche voorzichtig losgeweekt kan worden. Het alginaatverband wordt gedeeltelijk een gel als het vochtig wordt, het kan er groen uitzien en het heeft een specifieke geur.
Het advies is om te beginnen met twee keer per dag de wond onder de douche te spoelen. Bij weinig/geen lekkage van wondvocht kan de wond één keer per dag worden gespoeld , bij de gemiddelde patiënt is dit na twee weken. Na het spoelen worden de wonden op dezelfde wijze verbonden als na de ingreep:
- Alginaat in de wond
- Absorberend verband erover
- Fixeren van het verband met bijvoorbeeld Fixomul ® pleister of bij een gevoelige huid Kliniderm Xtrata® pleister, of een onderbroek (eventueel een netbroekje) die het verband op zijn plek kan houden.
Als in de thuissituatie hulp nodig is bij de wondverzorging wordt thuiszorg aangevraagd. Bij voorkeur wordt dit minimaal twee dagen van te voren aangevraagd, maar het kan eventueel ook nog op de dag van de ingreep. U kunt zelf met de thuiszorg afspreken wanneer de hulp bij de wondverzorging weer gestopt kan worden.
Tip voor vrouwelijke patiënten die in de liesstreek geopereerd: maak bij het plassen gebruik van een plastuit voor vrouwen, bijvoorbeeld de Whiz Freedom ®. Deze is online of in outdoor winkels verkrijgbaar. Het voordeel is dat er geen urine in het verband loopt.
Nazorg
Een eventuele complicatie na de ingreep is een nabloeding in het operatiegebied. De eerste avond en nacht na de ingreep kunt u voor dringende vragen en klachten contact opnemen met de Spoedeisende Hulp (SEH), ook wel Centrale Spoedpvang (CSO) genaamd, telefoonnummer 0512 588 813.
Een dag na de operatie wordt u gebeld door de verpleegkundige om te horen hoe het gaat en of u nog vragen heeft. Daarna wordt er een afspraak gemaakt voor wondcontrole tussen de 2 weken en 6 weken na de ingreep op de polikliniek Dermatologie. Als er voor die tijd vragen zijn, kunt u op werkdagen contact opnemen met de polikliniek Dermatologie 0512 588 801.
Kijk voor meer informatie over Hidradenitis Suppurativa (acne ectopica) en de verschillende behandelmogelijkheden de website van de patiëntenvereniging Hidradenitis Suppurativa: www.hidradenitis.nl, www.huidinfo.nl, www.huidziekten.nl of www.allesoverhs.nl.
Download PDF