Atopisch eczeem

Atopisch eczeem

Atopisch eczeem is een veel voorkomende, niet besmettelijke, chronische ontstekingsziekte van de huid. Hier krijgt u meer informatie over de aandoening.

Atopisch eczeem

Eczeem en erfelijkheid

Atopisch eczeem kan ontstaan door verschillende oorzaken. Eén ervan is erfelijke aanleg.

Atopische driehoek

Heeft u atopisch eczeem? Dan heeft u meestal ook de erfelijke aanleg voor overgevoeligheid van uw afweer- of immuunsysteem. Daardoor is de kans groot dat u ook last van astma en/of allergieën krijgt. Denk bijvoorbeeld aan pollen (hooikoorts), huisstofmijt, dieren of voedsel. Deze aandoeningen kunnen tegelijk of na elkaar komen. De relatie tussen astma, allergie en eczeem heet daarom de atopische driehoek.

De diagnose atopisch eczeem

De huisarts kan meestal door de huidafwijkingen en klachten over jeuk de diagnose atopisch eczeem stellen. Is er informatie over het voorkomen van eczeem, astma of allergieën in de familie? Dan kan dat behulpzaam zijn bij het stellen van de diagnose.

Basiszalven

Het is belangrijk om de huid elke dag in te smeren met basiszalf, ook als de eczeem rustig is. Zo blijft de huid soepel. Aan basiszalven ofwel neutrale crèmes en zalven (zogenaamde indifferente middelen) zijn geen geneesmiddelen toegevoegd. Ze houden de huid soepel en voorkomen dat deze verder uitdroogt.

Zalven met met een geneesmiddel

Naast neutrale basiscrèmes en basiszalven zijn er zalven en crèmes met geneesmiddel om atopisch eczeem te behandelen. Deze worden vaak gebruikt omdat ze de kwaliteit van leven over het algemeen beter maken. Veel middelen moeten vaak een lange tijd en soms het hele leven gebruikt worden. De volgende zalven komen vaak voor:

• hormoonzalven

• calcineurine-remmers

• teerzalven

Hormoonzalven

Bij atopisch eczeem vindt er een te sterke reactie van het afweersysteem in de huid plaats. Het gevolg hiervan is een huidontsteking. Hormoonzalven werken op sommige plaatsen op de huid als een afweeronderdrukker en een ontstekingsremmer. Hierdoor wordt de ontstekingsreactie in de huid tegengegaan en daardoor ook de verschijnselen van het eczeem, zoals roodheid en schilfering. Ze helpen ook goed tegen de jeuk.

Calicineurine-remmers

Reageert u niet goed op hormoonzalven? Dan kunnen calcineurine-remmers de klachten verlichten. calcineurine-remmers kunnen als crème of als zalf worden gebruikt. Calcineurine-remmers hebben niet de nadelen van hormoonzalven. Doordat ze veel specifieker werken zijn ze ook op gevoeligere plaatsen goed te gebruiken, bijvoorbeeld in het gezicht en in de hals.

Teerzalven

Teerzalven remmen de ontstekingen en verbeteren de normale groei van de huidcellen. Ze zorgen er ook voor dat u minder jeuk heeft. Hierdoor kan de huid bij atopisch eczeem herstellen en wilt u minder graag krabben.

Teerzalven worden tegenwoordig minder vaak ingezet als behandeling dan vroeger. Ze kunnen heel nuttig zijn, maar geven een aparte geur.

Systemische behandeling

Heeft u ernstig en/of uitgebreid eczeem? En helpen hormoonzalven, calcineurine-remmers en lichttherapie niet voldoende? Dan kunt u voor een systemische behandeling kiezen. Het medicijn komt in uw hele lichaam terecht, in uw hele ‘systeem’. Daarom noemen we dit een 'systemische behandeling'. Meestal gaat het om tabletten, maar soms worden de stoffen via een injectie of infuus gegeven.

Behandeling met biologicals

Als andere medicijnen niet genoeg helpen, kan uw arts een behandeling met biologicals voorstellen. Biologicals zijn kunstmatig gemaakte eiwitten. Ze worden gemaakt door levende cellen. Ze hebben dezelfde structuur als de eiwitten die van nature in uw lichaam voorkomen.

Bij eczeem ontstaat een ontstekingsreactie van de huid, waarbij ontstekingseiwitten een belangrijke rol spelen. Biologicals kunnen deze ontstekingseiwitten heel precies blokkeren. Biologicals worden toegepast bij ziekten van het afweersysteem zoals psoriasis en reuma. Op dit moment zijn er twee biologicals beschikbaar voor de behandeling van atopisch eczeem: dupilumab en tralokinumab.

Jak-remmers

Bij atopisch eczeem kan de arts ook een JAK-remmer voorschrijven. JAK-remmers zorgen ervoor dat het afweersysteem geremd wordt. Daardoor worden ontstekingen tegengegaan.

Heeft u een ernstige vorm van atopisch eczeem? Of zorgen andere type behandelingen niet voor de gewenste resultaten? Lichttherapie kan dan helpen. Zonlicht heeft namelijk een positief effect op eczeem.

Wat is lichttherapie?

Lichttherapie remt de ontstekingsreactie in de huid. Verder zorgt het voor herstel en verdikking van de opperhuid. De zogenaamde UVB-smalspectrum therapie wordt tegenwoordig het meest toegepast. Behandeling vindt plaats in het ziekenhuis: in een staande UVB-cabine (zonder kleding) of met behulp van deelbelichters met UVB-lampen.

U kunt de klachten van eczeem deels verminderen door deze leefregels te volgen:

Let op de dagelijkse huidverzorging

• Douche niet te lang. Maak gebruik van lauw water (maximaal 30 graden)

• Gebruik ongeparfumeerde zeep of badolie

• Wrijf uw huid niet droog, maar dep het droog

• Smeer uw huid direct na het droogdeppen in met een vette basiszalf. Dit zorgt ervoor dat uw huid minder snel uitdroogt

• Voorkom vlekken in uw kleding of beddengoed door na het insmeren een oude pyjama of legging aan te trekken

Probeer de jeuk te verlichten

• Koel de huid met mentholzalf, een ventilator, door te blazen op de huid of door naar buiten te gaan

• Gebruik coldpacks op de plaats waar de huid het meest jeukt. Doe wel eerst een washandje of doek om de coldpack

Vermijd factoren die de jeuk erger maken

• Draag geen ruwe, prikkelende kleding van bijvoorbeeld wol. Draag liever katoen

• Draag koele kleding en zet de verwarming niet te hoog

• Neem na hevig transpireren (bijvoorbeeld na het sporten) direct een lauwe douche en verzorg vervolgens je huid

• Vermijd stress

• Wees matig met alcohol

• Slaap voldoende voor een goede conditie

• Zorg voor een goede ventilatie in huis, droge lucht kan het eczeem en dus de jeuk verergeren

Probeer krabben te voorkomen

• Zorg voor schone, gladde en korte nagels

• Trek katoenen handschoenen aan, ook ’s nachts. Deze zijn verkrijgbaar in de apotheek

• Krab niet direct op de huid maar krab door uw kleding heen

• Draag eventueel speciale eczeemkleding, verkrijgbaar via de huisarts of dermatoloog

• Probeer afleiding te zoeken. Draai bijvoorbeeld aan een ring, bal uw vuist of druk de wijsvinger tegen de duim. Of ga naar buiten om een stukje te wandelen