Inleiding
Hoog cholesterol
Uw arts heeft vastgesteld dat u een hoog cholesterol hebt. Cholesterol is een vetachtige stof die in ons lichaam voorkomt in kleine bolletjes.
Hier krijgt u meer informatie over wat een hoog cholesterol is en hoe de behandeling eruitziet.
Wat is cholesterol?
Wat is cholesterol?
Uw cholesterolwaarden kunnen gemeten worden in het bloed. Bij het laboratorium kunt u bloed laten prikken wat vervolgens onderzocht zal worden.
Soorten cholesterol
Er bestaan twee soorten cholesterol: LDL-cholesterol en HDL-cholesterol. Hier krijgt u meer uitleg over deze soorten.
LDL- en HDL-cholesterol
Oorzaken
Ongezonde voeding
De hoeveelheid cholesterol in uw bloed verandert door wat u eet. Door ongezonde voeding gaat het omhoog. Ongezonde voeding wil zeggen: veel verzadigd vet, weinig groente en fruit, weinig vezels en veel suiker.
Overgewicht
Een andere belangrijke oorzaak is overgewicht. Bij veel buikvet neemt het LDL-cholesterolgehalte (slechte cholesterol) toe.
Erfelijk hoog cholesterol
In sommige families komen hoge cholesterolwaarden meer voor dan bij andere families. Als het op jonge leeftijd voorkomt kan dit wijzen op erfelijk hoog cholesterol. De meest voorkomende vorm is Familiaire Hypercholesterolemie (FH).
Bij erfelijk verhoogd cholesterol is een gezonde leefstijl erg belangrijk. Omdat dit vaak onvoldoende helpt, krijgt u ook medicijnen die uw cholesterol verlagen.
Diabetes
Bij mensen met diabetes maakt de alvleesklier te weinig of zelfs geen insuline aan. Dit kan leiden tot hoge cholesterolwaarden.
Bij een goede behandeling van diabetes kunnen uw cholesterolwaarden verbeteren. Dit gunstige effect geldt vooral voor mensen met diabetes type één. Bij mensen met diabetes type twee is dit effect minder. Zij blijven vaker hoge waarden houden, ondanks dat hun bloedsuiker onder controle is.
Roken
Roken heeft een slechte invloed op de cholesterolhuishouding. Het verhoogt het LDL-cholesterol (slechte cholesterol) en het verlaagt het HDL-cholesterol (goede cholesterol).
Gezond leven
Een hoog cholesterol vergroot uw kans op ziekten van uw hart of bloedvaten. Daarom is het verstandig om uw cholesterol te verlagen door gezond te leven. De belangrijkste adviezen zijn:
Gezonde voeding
Gezond eten is een belangrijk onderdeel van de behandeling bij een hoog cholesterol. Enkele adviezen daarin zijn:
Gebruik minder sterk bewerkte producten met verzadigd vet. Verzadigd vet kan het cholesterol in het bloed laten stijgen. Denk bijvoorbeeld aan koek, gebak, snacks, bewerkt vlees etc
Kies voor meer onbewerkte voedingsmiddelen met onverzadigd vet. Denk bijvoorbeeld aan oliën, avocado, noten en vis
Bij het verlagen van het cholesterol gaat het om het totale voedingspatroon. Een diëtist kan u hierbij begeleiden.
Genoeg bewegen
Door voldoende te bewegen verlaagt u het slechte LDL-cholesterol. Het goede HDL-cholesterol wordt verhoogd.
Stoppen met roken
Roken verhoogt het slechte LDL-cholesterolgehalte en verlaagt het goede HDL-cholesterolgehalte. Door te stoppen met roken herstelt dit zich weer.
Medicijnen
Medicijnen om het cholesterol te verlagen
Er zijn verschillende medicijnen om cholesterol te verlagen. Meestal krijgt u een statine. Dit zijn pillen. Statines zijn medicijnen die de aanmaak van cholesterol in de lever remmen.
Soms hebben verschillende soorten statines onvoldoende effect. Dan wordt er gekeken naar de andere soorten medicijnen die het cholesterol verlagen, zoals ezetimibe en bempedoïnezuur. Dit zijn ook pillen.
Er bestaan ook prikken die cholesterol verlagen:
PCSK9-eiwit-remmers evolocumab en alirocumab die 1 keer per twee weken of 1 keer per maand toegediend moeten worden
PCSK9-aanmaakremmer inclisiran, wat in het eerste jaar drie keer en vervolgens twee keer per jaar toegediend moet worden
Wanneer krijg ik medicijnen?
Heeft u alleen een hoog cholesterol en bent u verder gezond, dan zijn medicijnen meestal niet nodig. Medicijnen zijn meestal wel nodig:
Als u al een hart- en vaatziekte heeft (bijvoorbeeld een hartinfarct of een beroerte) en uw LDL-cholesterol is te hoog
Als u diabetes mellitus heeft en uw LDL-cholesterol is te hoog
Als uw totaal cholesterol sterk verhoogd is (8 mmol/l of hoger)
Als u meer kenmerken tegelijk heeft die uw risico op hart- en vaatziekten verhogen (zoals roken én een hoge bloeddruk)
Bij een erfelijk verhoogd cholesterol
Meer informatie
Meer weten?
Op de volgende websites vindt u meer informatie:
Referenties
Cardiovasculair risicomanagement. (2019). NHG-Richtlijnen. https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement
Hartstichting. (2021). Hoog Cholesterol. Een risico voor hart- en vaatziekten. (Versie 5.3).
Hoog cholesterol. (2021). UMC Utrecht. https://www.umcutrecht.nl/nl/ziekenhuis/ziekte/hoog-cholesterol
Voedingscentrum. (2021). Cholesterol. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/cholesterol.aspx