Uw voorbereiding
Bereid u voor en houd u aan de onderstaande instructies.
Bloedwaarden meten voor de behandeling
Voor de behandeling moeten uw bloedwaarden gemeten worden. Hiervoor wordt bloed bij u afgenomen. De arts bepaalt of uw waarden goed genoeg zijn om door te gaan met de behandeling.
Tijdens de chemokuur moet dit regelmatig gecontroleerd worden. Als uw waarden niet goed zijn kan de chemokuur worden uitgesteld of niet doorgaan.
Soms krijgt u medicijnen om de bloedwaarden te verbeteren.
Bent u zwanger of geeft u borstvoeding?
Als u zwanger bent of denkt te zijn bespreek dit vóór de behandelingen met uw zorgverlener.
Ook wanneer u borstvoeding geeft moet u dit aangeven.
Word niet zwanger tijdens de behandeling
Het is belangrijk om tijdens de behandeling niet zwanger te worden. De behandeling kan namelijk schadelijk zijn voor ongeboren kinderen. Dit verschilt per situatie en behandeling.
Zorg dus voor een goede anticonceptie. Na de behandeling is het verstandig om enkele maanden te wachten met een zwangerschap. Bespreek dit met uw zorgverlener.
Toediening van chemotherapie
Toediening van chemotherapie kan plaats vinden in een dagopname óf in een opname van meerdere dagen.
Autorijden wordt niet aangeraden
Mocht u toch willen autorijden, dan adviseren wij de eerste behandeling af te wachten.
Als u zich goed voelt mag u tussen de behandelingen wel autorijden.
Stoppen met roken
Tijdens de behandeling van kanker is het belangrijk dat u probeert te stoppen met roken.
Uw huisarts wordt op de hoogte gesteld
Uw huisarts wordt aan begin van uw behandeling op de hoogte gesteld.
Eten en drinken
Bereid u voor door de onderstaande stappen goed door te lezen.
Voeding bij kanker
Als u ziek bent is goede voeding en een gezond lichaamsgewicht belangrijk. Zo versterkt u uw weerstand en conditie tijdens de behandeling. Zorg ervoor dat er genoeg energie, eiwitten, vocht, vitamines en mineralen in uw voeding zit.
Problemen met eten en drinken
Uw ziekte kan invloed hebben op wat u eet en drinkt. U kunt klachten ervaren zoals:
Gewichtsverlies
Smaak- en reukveranderingen
Misselijkheid en overgeven
Vermoeidheid
Verstopping
Diarree
Een droge mond
Een pijnlijke mond, keel of slokdarm
Ongewenst aankomen
Blijf op uw normale gewicht
Uw ziekte kan er voor zorgen dat u minder eetlust heeft. Ook kan u in een korte periode afvallen. Dit is niet goed voor uw behandeling, omdat uw behandeling op uw lichaam wordt afgestemd.
Het is belangrijk om tijdens de behandeling niet af te vallen of aan te komen. Als u wilt afvallen, doe dit dan in overleg met uw behandelaar.
Matig uw alcohol gebruik
Tijdens de behandeling is het verstandig om uw alcohol gebruik te matigen. Neem 24 vóór tot 48 uur na toediening geen alcohol.
Vermijd sommige fruitsoorten
Tijdens de behandeling mag u bepaalde fruitsoorten niet eten. Dit kan de opname van de chemotherapie verstoren.
De werking kan dan versterken of verzwakken. Onderstaande fruitsoorten mag u niet nemen:
Grapefruit
Pomelo
Ugli
Mineola
Tangelo
Zure sinaasappel (Sevilla sinaasappel)
Vette vis
Je kunt vette vis eten wanneer je met chemotherapie wordt behandeld. Vette vis is een belangrijke bron van eiwit en energie.
Visolie
Neem geen voedingssupplementen met visolie vanaf 24 uur voor, tot en met 24 uur na de toediening van specifieke middelen (irinotecan, carboplatine, cisplatine en oxaliplatine).
Visolie kan de werking daarvan beïnvloeden.
Medicijnen
Bereid u voor door de onderstaande stappen goed door te lezen.
Medicijnen
Sommige medicijnen kunnen het effect van de behandeling versterken of verzwakken. Bespreek daarom met uw zorgverlener of u door kunt gaan of tijdelijk moet stoppen met deze medicatie.
Denk hierbij ook aan vitaminepillen, wietolie, alternatieve geneesmiddelen, voedingssupplementen, kruiden en homeopatische middelen.
Aanvullende medicijnen
Soms heeft u aanvullende medicijnen nodig bij de behandeling. Bijvoorbeeld medicijnen tegen misselijkheid.
Geef aan als u overgevoelig bent of een allergie heeft
Bespreek met uw arts als u allergisch bent voor bepaalde medicijnen, contrastvloeistof of andere stoffen zoals jodium of pleisters.
Uw therapie
Bekijk hieronder uw behandeling als animatie.
Chemotherapie
Vormen van chemotherapie
Chemotherapie kunt u op verschillende manieren krijgen:
Via tabletten en capsules
Met een injectie in de huid of spier
Met een injectie rechtstreeks in het bloed (dit kan ook via een infuus)
Met een injectie in het ruggenmerg
Via een katheter in een lichaamsholte (via een blaasspoeling)
Met een crème
Behandelcombinatie
Chemotherapie krijgt u vaak in combinatie met andere behandelmethoden zoals een operatie, radiotherapie, doelgerichte therapie, immunotherapie of hormonaletherapie. Deze combinatie kan de behandeling erg zwaar maken.
Hoe lang duurt de behandeling?
De duur van de behandeling verschilt afhankelijk van het doel, het schema, dosering, soort kanker, soort medicatie en het effect van de medicatie.
De behandeling kan dan ook weken, maanden of zelfs jaren duren. Ook staat u daarnaast vaak levenslang onder controle.
Heeft u vragen over de behandeling?
Stel uw vragen vóór de behandeling aan uw arts of zorgverlener of neem vóór de behandeling contact op met uw arts.
Nazorg na uw behandeling
Resultaat van de behandeling
Kankercellen kunnen bij iedereen anders reageren op chemotherapie. Na enkele chemokuren bekijkt de zorgverlener of de chemokuur aanslaat.
Dit wordt meestal gedaan door middel van verschillende onderzoeken zoals een bloedonderzoek of scan. Als de tumor niet tot stilstand is gekomen, worden er vaak andere behandelmethoden met u besproken.
Extra begeleiding
U kunt tijdens en na uw behandeling extra begeleiding krijgen van hulpverleners.
Heeft u thuiszorg nodig?
Geef op tijd aan of u thuis ondersteuning nodig heeft. Samen met uw zorgverlener kunt u overleggen welke zorg u nodig heeft en hoe u dit kunt regelen.
Stop nooit zonder overleg de behandeling
De behandeling kan erg zwaar zijn. Soms wegen nadelen niet op tegen de voordelen. Twijfelt u aan de behandeling, bespreek dit in alle gevallen met uw zorgverlener.
U mag niet zonder overleg stoppen met de behandeling.
Risico's
Mogelijke risico’s tijdens en na uw onderzoek of behandeling.
Bijwerkingen
Chemotherapie is een intensieve behandelmethode en u kunt last krijgen van bijwerkingen. Deze verschillen per persoon. De volgende bijwerkingen komen regelmatig voor:
Bloedarmoede
Bloedingen
Diarree
Haaruitval
Infecties
Menstruatiestoornissen
Misselijkheid en overgeven
Mondproblemen
Reuk-en smaakverandering wat kan leiden tot verminderende eetlust
Verminderde conditie
Vermoeidheid
Verstopping
Heeft u last van bijwerkingen? Raadpleeg dan uw zorgverlener.
Neem direct contact op als:
u koorts heeft; temperatuur boven de 38,5˚C
u spontaan grote of meerdere blauwe plekken krijgt
u last krijgt van overgeven of diarree
u bloed in de ontlasting of urine heeft
u slijm of bloed ophoest
u rillerig bent of koude rillingen hebt
u aanhoudende bloedingen heeft bijvoorbeeld een bloedneus of bij bloedende wondjes (langer dan 15 minuten)
Last van uw gebit
Tijdens de behandeling kunt u last krijgen van uw gebit. Klachten variëren van irritatie, pijn, beschadigingen en ontstekingen.
Het is belangrijk dat u uw gebit regelmatig tijdens de behandeling laat controleren door een tandarts of mondhygiënist.
Mogelijke gevolgen voor de lange termijn
Chemotherapie kan op lange termijn schadelijke gevolgen hebben. Uw zorgverlener bespreekt deze gevolgen uitgebreid met u en helpt u hierbij.
Veel voorkomende gevolgen zijn:
Botontkalking
Concentratieverlies en geheugenproblemen
Gehoorschade
Hartschade door bepaalde medicijnen
Menstruatiestoornissen
Tinteling of doof gevolg in de vingers of tenen: neuropathie
Nierschade door bepaalde medicijnen
Seksuele stoornissen
Verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid
Vermoeidheid
Vervroegde overgang
Complicaties
Resistentie
Het kan zijn dat de kankercellen tijdens de behandeling minder gevoelig of zelfs ongevoelig worden voor de medicijnen. De medicijnen werken dan niet meer goed. De behandeling kan dan worden stopgezet of gecombineerd worden met andere medicijnen.
Bloedvaten ontsteking
Als u chemotherapie krijgt via een infuus, kan het zijn dat de aangeprikte bloedvaten gaan ontsteken. U wordt namelijk voor langere periode geprikt. Soms wordt er dan een speciaal infuus aangevraagd.
Leven met kanker
Kanker heeft vaak gevolgen voor de kwaliteit van leven en uw sociale leven. Klachten kunnen de kwaliteit van het dagelijks leven (sterk) verminderen.
Leven met kanker
Kanker heeft vaak gevolgen voor de kwaliteit van leven en uw sociale leven. Klachten kunnen het dagelijks leven (sterk) verminderen.
Klachten
Steeds meer mensen leven langer met kanker of nadat ze genezen zijn van kanker. Dat is een positieve ontwikkeling, maar veel mensen houden na de behandeling klachten. Deze klachten kunnen per persoon erg verschillend zijn.
Diagnose kanker
Kanker maakt emoties los en daarbij kunnen allerlei vragen ontstaan. Word ik wel beter? Wat gaat er gebeuren?
Het kan moeilijk zijn om met dit soort vragen en emoties om te te gaan. In de meeste gevallen zullen de emoties na verloop van tijd afnemen. Maar in sommige situaties kunnen ze ook ineens weer opspelen.
Tips
Hierbij geven we u een aantal tips om om te gaan met angst en onzekerheid:
Praat over uw gevoelens, dat kan enorm helpen. Sommige mensen vinden praten met dierbaren over hun ziekte moeilijk. Contact zoeken met een lotgenoot kan dan een uitkomst bieden. Op internet zijn verschillende forums te vinden
Voor sommige mensen helpt het om gedachten op papier te zetten. Hierdoor kunt u meer grip krijgen op uw gevoelens en emoties
Zoek regelmatig afleiding. Probeer dingen te doen die u leuk vindt en verzet hiermee uw gedachten
Sommige mensen vinden het prettig om op een actieve manier met kanker om te gaan door zicht te verdiepen in mogelijke behandelingen of om meer te lezen over kanker. Patiëntenverenigingen kunnen u hierbij helpen
Vermoeidheid
Bijna alle patiënten hebben tijdens een behandeling voor kanker last van vermoeidheid. Dat is normaal. De behandelingen (zoals een operatie, chemotherapie of bestraling) en het reizen naar het ziekenhuis is meestal erg intensief.
Ook spanningen en onzekerheden kunnen zorgen voor vermoeidheid. Bespreek uw vermoeidheidsklachten daarom met uw arts, want vaak zijn er mogelijkheden om de vermoeidheid te verminderen.
Tips
Vertel uw zorgverlener dat u moe bent. Soms is er een directe oorzaak voor de vermoeidheid die behandeld kan worden
Accepteer uw vermoeidheid en probeer er niet tegen te vechten. Doe het rustiger aan dan u gewend bent
Probeer regelmaat in uw dagen te houden. Sta op vaste tijden op en ga op vaste tijden slapen
Blijf actief, maar plan uw activiteiten, neem daarbij voldoende rustpauzes
Laat u bij zware werkzaamheden helpen
Zorg voor ontspanning. Doe niet alleen activiteiten die u nuttig vindt, maar doe regelmatig iets waar u plezier aan beleeft. Leuke activiteiten geven u energie. Ook ontspanningsoefeningen kunnen u helpen
Probeer niet teveel te piekeren, dit kost energie
Informeer de mensen in uw omgeving. Geef aan dat u kanker heeft (gehad) en daardoor regelmatig moe bent. Dit voorkomt onbegrip
Vraag mensen in uw omgeving om te helpen. Denk hierbij aan het doen van boodschappen. Vaak zijn mensen blij dat ze iets concreets kunnen doen
Kanker infolijn
Mochten u of uw naasten vragen, zorgen of twijfels hebben over de behandeling, mogen ze gratis bellen met de kanker.nl infolijn. Telefoonnummer: 0800 022 66 22
Ook kunt u vragen stellen via de mail. U kunt daarvoor op de website van kanker.nl/infolijn terecht. U vraag wordt dan via de mail of telefonisch beantwoord.
Patiëntenvereniging
Contact met lotgenoten
Het kan prettig zijn om uw ervaringen en gevoelens te delen met iemand in een vergelijkbare situatie. Lotgenoten kunnen elkaar vaak goed begrijpen.
Lotgenoten kunt u ontmoeten via een patiëntenorganisatie of via een inloophuis. Ook via kanker.nl kunt u lotgenoten ontmoeten.
Patiëntenbeweging NFK
De NFK is een samenwerkingsverband van twintig kankerpatiëntenorganisaties. De NFK vertegenwoordigt alle kankerpatiënten in Nederland en komt op voor hun belangen.
De organisatie streeft naar betere zorg en meer kwaliteit van leven.
Meer informatie
Meer informatie over kanker en de behandelingen
Wilt u meer weten over de behandeling van kanker? Dan kunt u terecht op de website kanker.nl. Hier kunt u uitgebreide informatie vinden over verschillende soorten kanker en de behandelingen van kanker.
Ook kunt u ervaringen van andere patiënten vinden en hoe u met kanker kunt omgaan.